x close

การประกวดผลงาน หรือ โจรกรรมทางปัญญา




การประกวดผลงาน หรือ โจรกรรมทางปัญญา (ไทยรัฐ)

          การเชิญชวนให้ส่งผลงานด้านต่างๆ ที่เป็นสิ่งประดิษฐ์และงานความคิดสร้างสรรค์เข้าประกวดเพื่อชิงรางวัลนั้นได้ถูกส่งไปตามสถาบันการศึกษาในทุกระดับชั้น ตั้งแต่ระดับการศึกษาพื้นฐานจนถึงระดับมหาวิทยาลัย รวมทั้งบุคคลทั่วไปก็ยังได้รับโอกาสนี้ด้วย เช่น การประกวดเกม แอนิเมชั่น ภาพยนตร์ วีดิทัศน์ซอฟต์แวร์ ออกแบบเว็บไซต์ การ์ตูน นิยาย เรื่องสั้น บทละคร สื่อต่างๆ รวมทั้งสื่อสิ่งพิมพ์ นอกจากนั้นยังมีผลงานการประดิษฐ์คิดค้นทางด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และอุตสาหกรรม ที่เป็นนวัตกรรมใหม่ๆ ที่ต้องใช้ความสามารถทางปัญญา ความรู้เฉพาะด้านในการสร้างสรรค์ผลงานเหล่านั้น โดยมีรางวัลสำหรับผู้ชนะการประกวดเป็นเครื่องล่อใจ และโอกาสที่จะได้มีชื่อเสียง มีงานทำหรือได้รับงานในโครงการต่างๆ ต่อไปในอนาคต เป็นการสร้างความหวังของผู้ได้รับรางวัล

          หากพิจารณาในด้านดีแล้ว การประกวดต่างๆ แม้แต่ประกวดความงามล้วนมีแต่สิ่งดีงามที่สามารถนำมาแสดงให้เห็นได้มากมาย เป็นการส่งเสริมให้นักเรียน นักศึกษาได้ใช้พลังปัญญา พลังความคิดพลังใจทุ่มเทกับการสร้างสรรค์ผลงานเพื่อแสดงถึงศักยภาพของแต่ละคน สถาบันการศึกษาก็พลอยได้มีชื่อเสียงจากการที่นักศึกษา หรือนักเรียนของตนได้รับรางวัล ดูแล้วมีแต่ดีๆ และน่าส่งเสริมเป็นอย่างมาก

          อย่างไรก็ตาม ภายใต้ความดีงานนั้น หน่วยงานหรือองค์กรบางแห่งมีเหตุผลเบื้องหลังของการจัดประกวดผลงานที่น่าตกใจ เพราะมีเป้าหมายหรือจุดประสงค์เพื่อหาความคิดใหม่ในราคาที่ไม่แพง เพราะเมื่อมีการเปิดให้มีการส่งผลงานเข้าประกวด ผู้จัดการประกวดก็จะได้รับผลงานที่ส่งเข้ามาให้พิจารณคัดเลือก ผู้จัดการประกวดบางแห่งไม่มีกำลังทั้งปัญญาและความสามารถที่จะทำผลงานเหล่านั้นได้เอง หรือไม่สามารถคิดสร้างผลงานขึ้นได้เพราะข้อจำกัดทางกำลังคน กำลังความคิดความรู้ความสามารถ เครื่องมือที่ทันสมัยและเวลาที่จะทุ่มเทให้กับงาน หรือบุคคลกรในหน่วยงานนั้นหมดไฟในการทำงานไปแล้วเพราะเป็นหน่วยงานเก่าแก่ มีแต่คนที่ทำงานมานาน อยู่ในองค์กรมานานคิดอะไรไม่ออกแล้วแต่ต้องการผลงานที่ร่วมสมัยในงบประมาณที่จำกัด และเงื่อนไขของการประกวดผลงานนั้นมักจะต้องยกกรรมสิทธิ์หรือให้สิทธิ์บางประการในผลงานนั้นกับผู้จัดการประกวดอีกด้วย ตรงกับสุภาษิตข้อเตือนใจว่า... "ไม่มีไครให้อะไรกับท่านโดยไม่หวังอะไร" (Nobody gives you anything for nothing)... ผู้ที่จะส่งผลงานเข้าประกวดควรเฉลียวใจไว้บ้าง แต่มีใช่มีเจตนาจะขัดขวางการประกวดผลงานหรือส่งผลงานเข้าประกวด.. แต่ขอให้พิจารณาให้ดีๆ...

          ถ้าเป็นหน่วยงานหรือองค์กรภาคเอกชน การประกวดเพื่อมีเจตนาส่งเสริมการสร้างผลงานและการพัฒนากำลังคนที่มีคุณภาพของชาตินั้นคงถูกจัดอันดับความสำคัญไว้น้อยกว่าประโยชน์ที่องค์กรหรือบริษัทผู้จัดการประกวดจะได้รับทั้งทางตรงและทางอ้อม แต่สิ่งเหล่านี้ผู้ประสงค์จะส่งผลงานเข้าประกวดย่อมเข้าใจได้ และไม่รู้สึกลังเลที่จะส่งผลงาน เพราะรู้แก่ใจดีว่าบริษัทหรือองค์กรภาคเอกชนนั้นมีกำไรเป็นปัจจัยสำคัญที่จะทำให้องค์กรอยู่ต่อไปได้ การแสวงหาแนวคิดใหม่ สิ่งประดิษฐ์ใหม่เพื่อประโยชน์ขององค์กรโดยไม่ต้องลงทุนมากจึงเป็นเรื่องปกติแต่นักเรียน นักศึกษา และประชาชนทั่วไปบางท่านอาจจะยังไม่เข้าใจอย่างลึกซึ้งถึงกลยุทธทางธุรกิจ กลวิธีของกระบวนการทำธุรกิจในปัจจุบัน หรือรู้แต่ต้องการแสดงความรู้ความสามารถของตนตามโอกาสที่พอหาได้ เป็นผลงานที่ตนเองอยากให้ผู้อื่นได้รับรู้ ถึงแม้จะรู้ว่าผลงานทางปัญญาของตนนั้นผู้จัดการประกวดสามารถนำไปใช้ประโยชน์อื่นๆ ได้อย่างมากมาย โดยลงทุนเพียงแค่ค่าตอบแทนที่เป็นรางวัลที่ได้รับ นอกจากนั้นการประกวดผลงานของภาคเอกชนนั้นถือเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างภาพลักษณ์ขององค์กรและอาจได้รับการเรียกอย่างสวยหรูว่า เป็น "การคืนกำไรให้สังคม" โดยไม่ได้ให้ความสำคัญกับคุณค่าของผลงานที่ส่งเข้าประกวดแต่อย่างใดก็ได้ หรือ ที่เลวร้ายกว่านั้น เป็นการโจรกรรมทางปัญญา โดยใช้รางวัลเป็นเหยื่อล่อ และบางครั้งไม่มีผู้สมควรได้รับรางวัลเพราะผลงานที่ส่งประกวดนั้นยังไม่ถูกใจหรือจะได้ประโยชน์อย่างคุ้มค่ากับรางวัลที่ผู้จัดการประกวดให้ไปก็สามารถเกิดขึ้นได้

          หากเป็นหน่วยงานของรัฐ หรือรัฐเป็นเจ้าของ เช่น รัฐวิสาหกิจ องค์กรมหาชน หรือหน่วยงานต่างๆ ที่รัฐมีหุ้นส่วนหรือเป็นเจ้าของจัดการประกวด ความมั่นใจของผู้ส่งผลงานประกวดที่มีต่อผู้จัดการประกวดย่อมมีมากกว่าภาคเอกชน แต่อย่างไรก็ตาม ถ้าหน่วยงานที่จัดการประกวดมีหน้าที่ส่งเสริมและสนับสนุนประเภทของผลงานที่จัดให้มีการประกวดโดยตรงแล้วผู้ส่งผลงานจะรู้สึกว่ามั่นใจมากขึ้นอีก แต่... การเอาประโยชน์จากผลงานที่ส่งเข้าประกวดก็ยังมีอยู่ และบางหน่วยงานอาจนำเอาไปใช้เป็นผลงานของหน่วยงานตนเองได้เช่นกันตามเงื่อนไขของการประกวด เช่นต้องให้เป็นลิขสิทธิ์หรือให้สิทธ์บางประการแก่ผู้จัดการประกวด และสงวนสิทธิ์ไม่คืนผลงานที่ไม่ได้รางวัลหรือได้รางวัลก็ตาม เป็นต้น...ผู้จะส่งผลงานเข้าประกวดควรต้องคิดถึงสุภาษิตข้างต้นไว้เสมอ "ไม่มีไครให้อะไรกับท่านโดยไม่หวังอะไร....(ไม่ขอยกตัวอย่างเพราะการยกตัวอย่างอาจทำให้กระทบกระเทือนหน่วยงานเหล่านั้นได้)

          แต่ถ้าเป็นหน่วยงานของรัฐที่ไม่มีหน้าที่โดยตรงในการส่งเสริมและสนับสนุนผลงานประเภทที่มีการจัดให้ประกวด มีการจัดการประกวดนั้น มักเป็นความต้องการหาความคิดใหม่ หรือนวัตกรรมอันเนื่องมาจากความต้องการขององค์กรหรือภายในหน่วยงานเองที่ต้องการให้มีผลงานเข้ามาสู้องค์กร แต่ไม่มีความสามารถทำเองได้ หรือทำได้แต่ไม่ดี อาจเป็นเพราะองค์กรขาดกำลังคนที่มีความรู้ เวลา เครื่องมือ งบประมาณ หรืออื่น ๆ ที่พร้อมจะลงทุนและทุ่มเทกับการสร้างผลงานได้ การใช้วิธีการประกวดให้บุคคลภายนอกส่งผลงานเข้ามาแล้วมีรางวัลให้ดูจะเป็นหนทางที่ดีที่สุด เร็วสุด และราคาถูกสุดๆ และนักเรียน นักศึกษา คือผู้ที่อยู่ในข่ายที่สามารถสร้างผลงานเชิงสร้างสรรค์ได้ดีกว่าคนที่อยู่ในองค์กรมานาน (คนเก่า คนแก่ ที่หมดไฟ ทำอะไรไม่ไหวแต่ยังต้องเลี้ยงไว้ ไล่ออกไม่ได้เพราะเป็นข้าราชการ หรือพนักงานของรัฐ)

          สิ่งที่จะเป็นเรื่องที่น่าเศร้าที่สุดในปัจจุบันคือ การพยายามสร้างผลงานของหน่วยงานของรัฐ โดยการให้รางวัลให้กับผู้ส่งผลงานเข้าประกวด อาจเป็นผลงานที่แสดงถึงความสามารถของหน่วยงานนั้น หรือผลงานที่ต้องการนำมาใช้เป็นเครื่องชี้คุณภาพของหน่วยงานก็ตาม บุคคลากรในหน่วยงานสมควรที่จะเป็นผู้ผลิตผลงานขึ้นเองเพราะมีหน้าที่ต้องทำอยู่แล้วแต่กลับไม่ทำ เปลี่ยนไปทำหน้าที่เป็นผู้คอยคัดเลือกผลงานจากผู้อื่นแล้วเอาไปเป็นผลงานของตนจากเงื่อนไขที่กำหนดขึ้นให้กับผู้ส่งผลงานเข้าประกวด ถือเป็นการเอาเปรียบ เสมือนเป็นการโจรกรรมทางปัญญาอย่างหนึ่ง และยิ่งกว่านั้น เงินที่ใช้เป็นค่าใช้จ่ายสำหรับการประกวดและการให้รางวัล เป็นเงินที่กู้จากต่างประเทศมา ภาระใช้หนี้เป็นของคนไทยทั้งหมด (คงเดาถูกว่าเป็นเงินโครงการอะไร) บุคคลากรของรัฐเหล่านั้นจึงกลายเป็นผู้ที่ทำหน้าที่รอคอยพิจารณาผลงานและจัดสรรค์เงินรางวัลให้กับคนส่งผลงานประกวดมากกว่าที่จะป็นผู้สร้างผลงานด้วยตนเองตามความรับผิดชอบที่ได้รับการบรรจุแต่งตั้งเข้ามาปฏิบัติหน้าที่ในหน่วยงานของราชการ


ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก

รองศาสตราจารย์ ดร.กฤษมันต์ วัฒนาณรงค์

เรื่องที่คุณอาจสนใจ
การประกวดผลงาน หรือ โจรกรรมทางปัญญา อัปเดตล่าสุด 9 มกราคม 2553 เวลา 21:16:43
TOP