
เรียบเรียงข้อมูลโดยกระปุกดอทคอม
รู้ไหม...นักเรียนไทยยุคนี้ ไม่ว่าจะอยู่ในสายสามัญ อาชีวะ หรือนอกระบบ ต้องสอบวัดระดับอะไรบ้าง เพื่อประเมินมาตรฐานและเข้าเรียนต่อในระดับชั้นต่าง ๆ ลองดูกัน
เกิดเสียงวิจารณ์ขึ้นในกลุ่มนิสิตนักศึกษาของหลาย ๆ มหาวิทยาลัยขึ้นมาทันที เมื่อสถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (สทศ.) มีมติให้จัดการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติระดับอุดมศึกษา หรือ U-NET เพื่อประเมินมาตรฐานบัณฑิต และมหาวิทยาลัย ซึ่งจะเริ่มนำร่องทดสอบกับนักศึกษาระดับปริญญาตรีชั้นปีสุดท้ายของทุกสาขาวิชาในมหาวิทยาลัยที่สมัครใจเข้ารับการทดสอบก่อนในปีการศึกษา 2557 นี้
ทั้งนี้ กลุ่มนิสิตนักศึกษาที่คัดค้านได้ให้เหตุผลว่า การสอบ U-NET อาจไม่สามารถประเมินบัณฑิตและมหาวิทยาลัยได้จริง เพราะแต่ละสถาบันมีหลักสูตรการสอนต่างกัน และนักศึกษาบางคณะอาจได้เปรียบในการสอบบางวิชา อีกทั้งยังเป็นการสอบที่ซ้ำซ้อน เพราะนักศึกษาบางคณะต้องสอบใบประกอบวิชาชีพของสายอาชีพนั้นอยู่แล้วก่อนเข้าทำงาน
พูดถึงการสอบของนักเรียนไทยแล้ว ถ้าย้อนไปเมื่อหลายสิบปีก่อน จะเห็นได้ว่าการทดสอบหลัก ๆ มีแค่การสอบเข้ามหาวิทยาลัยที่เรียกว่า "เอ็นทรานซ์" เท่านั้น แต่เด็กไทยในยุคสิบปีหลังมานี้มีชีวิตที่วนเวียนอยู่กับการสอบวัดระดับตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาไปจนถึงการสอบเพื่อเข้าเรียนต่อมหาวิทยาลัยเลยทีเดียว มาลองดูกันว่านักเรียนไทยในยุคนี้ต้องผ่านการทดสอบวัดระดับอะไรบ้าง

การสอบโอเน็ต (Ordinary National Educational Test : O-NET) คือการทดสอบการศึกษาแห่งชาติขั้นพื้นฐาน ที่เป็นการสอบวัดความรู้รวบยอดปลายช่วงชั้น (6 ภาคเรียน) ซึ่งนอกจากจะเป็นการวัดผลของนักเรียนแล้วเป็นการวัดผลการเรียนของโรงเรียนนั้น ๆ ด้วย จัดสอบโดยสถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (สทศ.)
ใครต้องสอบ ?
นักเรียนที่ศึกษาอยู่ในระดับชั้น ป.3, ป.6, ม.3 และ ม.6 ต้องเข้าสอบโดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใด ๆ ซึ่งทางโรงเรียนจะเป็นผู้สมัครสอบให้
สอบช่วงไหน ?
การสอบโอเน็ตจะจัดสอบในเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี ซึ่งเป็นการสอบประจำปีเพียงครั้งเดียว
สอบวิชาอะไรบ้าง ?
นักเรียนต้องทดสอบใน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ ได้แก่
1. ภาษาไทย
2. สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
3. ภาษาต่างประเทศ (ภาษาอังกฤษ)
4. คณิตศาสตร์
5. วิทยาศาสตร์
6. สุขศึกษา
7. ศิลปะ
8. การงานอาชีพฯ

การสอบเอ็นเน็ต (Non-Formal National Education Test : N-NET) คือ การทดสอบทางการศึกษาระดับชาติของการศึกษานอกระบบโรงเรียน เป็นการทดสอบเพื่อวัดความรู้ให้แก่นักเรียนที่กำลังศึกษาในระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษาตอนต้น และระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบ ระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 ที่คาดว่าจะสำเร็จการศึกษาในภาคเรียนที่ 1 และภาคเรียนที่ 2 ของปีการศึกษา จัดสอบโดยสถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (สทศ.)
ใครต้องสอบ ?
นักศึกษา กศน. ที่กำลังจะสำเร็จการศึกษาในระดับประถมศึกษา มัธยมศึกษาตอนต้น และระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย ตามหลักสูตรการศึกษานอกระบบ ต้องเข้าสอบก่อนจบหลักสูตร หากไม่เข้าสอบ จะไม่จบการศึกษาตามเงื่อนไขของหลักสูตร แม้จะสอบผ่านทุกรายวิชาตามโครงสร้างหลักสูตร
สอบช่วงไหน ?
ปกติจัดสอบปีละ 2 ครั้ง คือในช่วงปลายภาคเรียนที่ 1 ประมาณเดือนสิงหาคม และปลายภาคเรียนที่ 2 ประมาณเดือนกุมภาพันธ์
สอบวิชาอะไรบ้าง ?
ครอบคลุมเนื้อหา 5 กลุ่มสาระเรียนรู้ ได้แก่ สาระทักษะการเรียนรู้, สาระความรู้พื้นฐาน, สาระการประกอบอาชีพ, สาระทักษะการดำเนินชีวิต และสาระการพัฒนาสังคม

การสอบบีเน็ต (Buddhism National Education Testing : B-NET) คือ การทดสอบทางการศึกษาระดับชาติด้านพระพุทธศาสนา เพื่อทดสอบความรู้และความคิดของนักเรียนตามหลักสูตรโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ในวิชาพุทธประวัติและธรรมวินัย วิชาศาสนปฏิบัติ และวิชาภาษาบาลี จัดสอบโดย สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
ใครต้องสอบ ?
ผู้เรียนที่ศึกษาตามหลักสูตรโรงเรียนพระปริยัติธรรม ในระดับชั้น ม.3 และ ม.6
สอบช่วงไหน ?
จัดสอบในเดือนกุมภาพันธ์ของทุกปี
สอบวิชาอะไรบ้าง ?
ต้องทำการสอบ 3 วิชา คือ
1. วิชาพุทธประวัติและธรรมวินัย
2. วิชาศาสนปฏิบัติ
3. วิชาภาษาบาลี

การสอบไอเน็ต (Islamic National Educational Test : I–NET) คือ การทดสอบทางการศึกษาระดับชาติด้านอิสลามศึกษา เป็นการทดสอบเพื่อวัดความรู้และความคิดของนักเรียนตามหลักสูตรอิสลามศึกษา พ.ศ. 2546 เพื่อนำผลการสอบไปใช้ในการปรับปรุงคุณภาพการเรียนการสอนของโรงเรียน
ใครต้องสอบ ?
นักเรียนที่กำลังศึกษาอยู่ในปีสุดท้ายของหลักสูตรอิสลามศึกษาศึกษาตอนต้น ตอนกลาง และตอนปลาย ในโรงเรียนเอกชนสอนศาสนาอิสลามควบคู่วิชาสามัญ ในจังหวัดกรุงเทพมหานคร นนทบุรี ประจวบคีรีขันธ์ กระบี่ ชุมพร ตรัง นครศรีธรรมราช นราธิวาส ปัตตานี พังงา พัทลุง ภูเก็ต ยะลา ระนอง สงขลา สตูล สุราษฎร์ธานี และศูนย์ตาดีกาใน 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้
สอบช่วงไหน ?
จัดสอบประมาณช่วงเดือนมกราคมของทุกปี
สอบวิชาอะไรบ้าง ?
จัดสอบ 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ คือ
1. อัลกุรอาน-อัลตัฟซีร
2. อัลหะดิษ
3. อัลอากีดะฮฺ
4. อัลฟิกฮฺ
5. อัตตารีค
6. อัลอัคลาก
7. ภาษามลายู
8. ภาษาอาหรับ

การสอบวีเน็ต (Vocational National Educational Test : V-Net) คือ การทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ ด้านอาชีวศึกษา เพื่อทดสอบความรู้และความคิดของนักเรียนตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช 2545 (ปรับปรุง 2546) จัดสอบโดยสถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ (สทศ.)
ใครต้องสอบ ?
นักเรียนที่กำลังศึกษา ปวช. ชั้นปีที่ 3 และ ปวส. ชั้นปีที่ 2
สอบช่วงไหน ?
จัดสอบประมาณช่วงเดือนมกราคมของทุกปี
สอบวิชาอะไรบ้าง ?
จัดสอบ 2 กลุ่มรายวิชา คือ
1. ความรู้พื้นฐานทั่วไป วัดระดับความรู้การใช้ภาษาเพื่อการสื่อสาร, ความรู้ด้านการคิด วิเคราะห์ การแก้ปัญหา และความรู้ด้านสังคมและการดำรงชีวิต
2. ความรู้วิชาชีพพื้นฐาน สาขาวิชา แยกตามประเภทวิชา ซึ่งมีทั้ง 23 สาขาวิชา (สำหรับระดับ ปวช.) และ 96 สาขาวิชา (สำหรับระดับ ปวส.) ขึ้นอยู่กับสาขาที่เรียน

การสอบเอ็นที (National Test : NT) คือ การทดสอบระดับชาติที่จัดขึ้นโดยสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) เพื่อประเมินคุณภาพผู้เรียนและโรงเรียน ลักษณะคล้ายการสอบโอเน็ตของ สทศ.
ใครต้องสอบ ?
นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3
สอบช่วงไหน ?
ประมาณช่วงเดือนกุมภาพันธ์
สอบวิชาอะไรบ้าง ?
สอบ 3 วิชาคือ
1. ความสามารถด้านภาษา
2. ความสามารถด้านการคำนวณ
3. ความสามารถด้านเหตุผล

การสอบ LAS (Local Assessment System) คือ การสอบเพื่อประเมินคุณภาพการศึกษาขั้นพื้นฐาน ระดับเขตพื้นที่ เพื่อประเมินคุณภาพของผู้เรียนและโรงเรียน
ใครต้องสอบ ?
นักเรียนระดับชั้น ป.2, ป.5, ม.2 และ ม.5 ของทุกโรงเรียนในเขตพื้นที่การศึกษา
สอบช่วงไหน ?
ประมาณช่วงเดือนกุมภาพันธ์
สอบวิชาอะไรบ้าง ?
จัดสอบทั้งหมด 8 กลุ่มสาระวิชา คือ
1. สังคมศึกษา
2. คณิตศาสตร์
3. ภาษาอังกฤษ
4. ภาษาไทย
5. วิทยาศาสตร์
6. สุขศึกษาและพลศึกษา
7. ศิลปะ
8. การงานอาชีพเทคโนโลยี

GAT (General Aptitude Test) คือ แบบทดสอบความถนัดทั่วไป ที่ สทศ. จัดสอบเพื่อวัดศักยภาพด้านการอ่าน เขียน คิดวิเคราะห์ แก้โจทย์ปัญหา รวมทั้งความสามารถในการสื่อสารด้วยภาษาอังกฤษ
ส่วน PAT (Professional and Academic Aptitude Test) คือ แบบทดสอบความถนัดทางวิชาการและวิชาชีพ แบ่งออกเป็น 7 ประเภท
ใครต้องสอบ ?
นักเรียนที่กำลังศึกษาอยู่ในระดับชั้น ม.6 หรือเทียบเท่า หรือสูงกว่า ม.6 ขึ้นไป และต้องการคัดเลือกเข้าเรียนต่อในระบบแอดมิดชั่น หรือรับตรง (ขึ้นอยู่กับแต่ละสถาบัน) จะต้องนำผลคะแนนที่ได้จากการสอบ GAT/PAT ไปใช้ยื่นเพื่อคัดเลือกบุคคลเข้าศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษาต่อไป
สอบช่วงไหน ?
จัดสอบปีละ 2 ครั้ง คือในเดือนตุลาคม และมีนาคม
สอบวิชาอะไรบ้าง ?
การสอบ GAT แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ
1. ความสามารถในการอ่าน เขียน คิดวิเคราะห์ และแก้โจทย์ปัญหา
2. ความสามารถในการสื่อสารด้วยภาษาอังกฤษ
การสอบ PAT เป็นการวัดความถนัดในสาขาต่าง ๆ มีทั้งหมด 7 วิชา แต่ไม่จำเป็นต้องสอบทุกวิชา สามารถเลือกสอบในรายวิชาที่ต้องนำคะแนนไปใช้ยื่นเพื่อเข้ารับการคัดเลือกศึกษาต่อได้ คือ
PAT 1 ความถนัดทางคณิตศาสตร์
PAT 2 ความถนัดทางวิทยาศาสตร์
PAT 3 ความถนัดทางวิศวกรรมศาสตร์
PAT 4 ความถนัดทางสถาปัตยกรรมศาสตร์
PAT 5 ความถนัดทางวิชาชีพครู
PAT 6 ความถนัดทางศิลปกรรมศาสตร์
PAT 7 ความถนัดทางภาษาต่างประเทศ
- PAT 7.1 ความถนัดทางภาษาฝรั่งเศส
- PAT 7.2 ความถนัดทางภาษาเยอรมัน
- PAT 7.3 ความถนัดทางภาษาญี่ปุ่น
- PAT 7.4 ความถนัดทางภาษาจีน
- PAT 7.5 ความถนัดทางภาษาอาหรับ
- PAT 7.6 ความถนัดทางภาษาบาลี
ทั้งนี้ ในการยื่นผลคะแนนนั้นจะใช้รอบที่สอบได้คะแนนมากที่สุด

การสอบ 7 วิชาสามัญของ สทศ. นั้น เป็นการจัดสอบเนื้อหาตามหลักสูตรที่มีอยู่ในบทเรียนตั้งแต่ชั้น ม.4-ม.6 เพื่อให้มหาวิทยาลัยต่าง ๆ นำคะแนนไปใช้ประกอบการรับบุคคลเข้าศึกษาต่อในสถาบันอุดมศึกษาในระบบรับผ่านตรงเคลียริ่งเฮ้าส์ (Clearing House)
ใครต้องสอบ ?
ผู้ที่กำลังศึกษาอยู่ในระดับชั้น ม.6 หรือเทียบเท่า หรือสูงกว่า ม.6 ขึ้นไป ที่ต้องการนำคะแนนไปใช้สอบตรงเข้าสถาบันอุดมศึกษาที่เปิดรับสมัคร
สอบช่วงไหน ?
ประมาณเดือนมกราคมของทุกปี
สอบวิชาอะไรบ้าง ?
มีทั้งหมด 7 วิชา คือ
1. ภาษาไทย
2. สังคมศึกษา
3. ภาษาอังกฤษ
4. คณิตศาสตร์
5. ฟิสิกส์
6. เคมี
7. ชีววิทยา
อย่างไรก็ตาม นักเรียนไม่จำเป็นต้องสอบครบทุกวิชา สามารถเลือกสอบเฉพาะรายวิชาที่ต้องการนำผลคะแนนไปยื่นสมัครรับตรงได้ ทั้งนี้ เนื้อหาข้อสอบของ 7 วิชาสามัญ จะมีความยากกว่าการสอบโอเน็ต

การสอบยูเน็ต (University National Education Test : U-NET) คือ การทดสอบทางการศึกษาระดับชาติระดับอุดมศึกษา ซึ่ง สทศ. ได้มีมติในเดือนเมษายน 2557 ให้จัดสอบขึ้น เพื่อประเมินมาตรฐานบัณฑิตตามกรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษาแห่งชาติ (TQF) และวัดคุณภาพของสถาบันการศึกษานั้น
ใครต้องสอบ ?
สำหรับในปีการศึกษา 2557 นี้ สทศ. จะเริ่มนำร่องทดสอบกับนิสิตนักศึกษาชั้นปีสุดท้ายที่สมัครใจสอบ และในอนาคตจะดำเนินการจัดการทดสอบมาตรฐานคุณวุฒิในระดับปริญญาโท และปริญญาเอกต่อไป
ทั้งนี้ ในการสอบไม่เสียค่าใช้จ่าย และไม่ใช่การบังคับสอบ ขึ้นอยู่กับความพร้อมของสาขาวิชา คณะ และสถานศึกษา โดยจะจัดสอบเฉพาะสถานศึกษาที่มีความพร้อม และสมัครใจส่งนักศึกษาเข้าสอบเท่านั้น
สอบช่วงไหน ?
เริ่มสอบครั้งแรกในช่วงปลายปี 2557
สอบวิชาอะไรบ้าง ?
ในปีการศึกษา 2557 กำหนดให้จัดสอบวัดทักษะพื้นฐาน 4 วิชา คือ
1. การใช้ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร
2. การใช้ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร
3. การใช้สารสนเทศและเทคโนโลยีเพื่อการดำรงชีวิต : การรู้เท่าทันสื่อ (Media Literacy)
4. การคิดวิเคราะห์แก้ปัญหาและการคิดอย่างมีวิจารณญาณ (Critical Thinking)
จากนั้นในปีการศึกษา 2558 เป็นต้นไป จะดำเนินการจัดการทดสอบอีก 2 ด้าน คือ
1. ด้านทักษะวิชาชีพ
2. ด้านคุณธรรม จริยธรรม
เห็นได้ว่าระบบการศึกษาไทยยุคนี้มีการทดสอบวัดระดับมากกว่าสมัยก่อนมาก เพื่อเป็นการประเมินคุณภาพของตัวเอง และคุณภาพของสถาบันศึกษา ซึ่งหลายคนก็มองว่าการทดสอบที่มากเกินไปทำให้นักเรียนได้รับความกดดันสูง และเกิดอาการเครียด แต่หลายคนก็มองว่า การสอบวัดระดับบ่อยครั้งเช่นนี้ ยิ่งทำให้นักเรียนได้พัฒนาตัวเอง และโรงเรียนเองก็ต้องยิ่งปรับปรุงคุณภาพของอาจารย์ และพัฒนาการเรียนการสอนให้มีประสิทธิภาพมากขึ้นเช่นกัน ขึ้นอยู่กับแต่ละมุมมอง
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
สทศ. , สพฐ.