บทไหว้ครู บูชาครูผู้อบรมและสั่งสอน

          เมื่อถึงช่วงเวลาเปิดเทอมใหญ่ สถานศึกษาหลาย ๆ แห่งก็ต่างจัดพิธีไหว้ครูขึ้น เพื่อเป็นการระลึกถึงพระคุณของครูอาจารย์ที่ช่วยประสิทธิ์วิชาความรู้ให้แก่ลูกศิษย์ รวมถึงการจัดบอร์ดให้ความรู้เกี่ยวกับ ประวัติวันไหว้ครู ตลอดจนสิ่งต่าง ๆ ที่ลูกศิษย์อย่างเราควรปฏิบัติใน วันไหว้ครู แต่จะมีสักกี่คนที่รู้ว่า บทไหว้ครู ซึ่งเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่มีความสำคัญต่อการประกอบ พิธีไหว้ครู มีอะไร และวันนี้ กระปุกดอทคอม ก็ไม่พลาดที่จะนำมีเรื่องราวดี ๆ อย่างเรื่องของบทไหว้ครู ที่เหล่าลูกศิษย์ควรรู้ไว้ มาฝากกันด้วย
บทไหว้ครู บทสวดไหว้ครู ปาเจรา 

ผู้นำสวด

          ปาเจราจริยา  โหนติ  คุณุตตรานุสาสกา

พร้อมกัน

          ข้าขอประณตน้อมสักการ บูรพคณาจารย์
          ผู้กอปรเกิดประโยชน์ศึกษา
          ทั้งท่านผู้ประสาทวิชา  อบรมจริยา
          แก่ข้าในการปัจจุบัน
          ข้าขอเคารพอภิวันท์  ระลึกคุณอนันต์
          ด้วยใจนิยมบูชา
          ขอเดชกตเวทิตา   อีกวิริยะพา
          ปัญญาให้เกิดแตกฉาน
          ศึกษาสำเร็จทุกประการ อายุยืนนาน
          อยู่ในศีลธรรมอันดี
          ให้ได้เป็นเกียรติเป็นศรี  ประโยชน์ทวี
          แก่ข้าฯ และประเทศไทยเทอญ

ผู้นำสวด

          ปัญญาวุฒิ กะเร เตเต ทินโนวาเท นะมามิหัง


เพลงไหว้ครู : เพลงพระคุณที่สาม

          ครูบาอาจารย์ที่ท่านประทานความรู้มาให้
          อบรมจิตใจให้รู้ผิดชอบชั่วดี
          ก่อนจะนอนสวดมนต์อ้อนวอนทุกที
          ขอกุศลบุญบารมีส่งเสริมครูนี้ให้ร่มเย็น

          ครูมีบุญคุณจะต้องเทิดทูนเอาไว้เหนือเกล้า
          ท่านสั่งสอนเราอบรมให้เราไม่เว้น
          ท่านอุทิศไม่คิดถึงความยากเย็น
          สอนให้รู้จัดเจนเฝ้าแนะเฝ้าเน้นมิได้อำพราง

          * พระคุณที่สามงดงามแจ่มใส
          แต่ว่าใครหนอใครเปรียบเปรยครูไว้ว่าเป็นเรือจ้าง
          ถ้าหากจะคิดยิ่งคิดยิ่งเห็นว่าผิดทาง
          มีใครไหนบ้างแนะนำแนวทางอย่างครู

          บุญเคยทำมาตั้งแต่ปางใด เรายกให้ท่าน
          ตั้งใจกราบกรานเคารพคุณท่านกตัญญู
          โรคและภัยอย่ามาแผ้วพานคุณครู
          ขอกุศลผลบุญค้ำชูให้ครูมีสุขชั่วนิรันดร

          (ซ้ำ*) ให้ครูมีสุขชั่วนิรันดร


บทสวดไหว้ครูทำนองสรภัญญะ 

ผู้นำสวด

          อนึ่งข้าคำนับน้อม

พร้อมกัน

          ต่อพระครูผู้การุณย์
          โอบเอื้อและเจือจุน อนุศาสน์ทุกสิ่งสรรพ์
          ยัง บ ทราบก็ได้ทราบ ทั้งบุญบาปทุกสิ่งอัน
          ชี้แจงและแบ่งปัน ขยายอรรถให้ชัดเจน
          จิตมากด้วยเมตตา และกรุณา บ เอียงเอน
          เหมือนท่านมาแกล้งเกณฑ์ ให้ฉลาดและแหลมคม
          ขจัดเขลาบรรเทาโม หะจิตมืดที่งุนงม
          กังขา ณ อารมณ์ ก็สว่างกระจ่างใจ
          คุณส่วนนี้ควรนับ ถือว่าเลิศ ณ แดนไตร
          ควรนึกและตรึกใน จิตน้อมนิยมชม

          (กราบ)


คำปฏิญาณตน

          เราคนไทย ใจกตัญญู รู้คุณชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
          เรานักเรียน จักต้องประพฤติตน ให้อยู่ในระเบียบวินัย ของโรงเรียน
          เรานักเรียน จักต้องไม่ทำตน ให้เป็นที่เดือดร้อน แก่ตนเอง และผู้อื่น


บทไหว้ครู มโนราห์

          พิธีไหว้ครูโนราหรือที่เรียกกันโดยทั่วไปว่า "โนราโรงครู" เป็นพิธีกรรมหนึ่งที่ชาวใต้ที่มีเชื้อสายโนราได้ยึดถือปฏิบัติกันมาอย่างต่อเนื่อง 

          สำหรับกิจกรรมพิธีไหว้ครูโนรานั้น ภายหลังจากเสร็จสิ้นพิธีสงฆ์แล้ว ก็จะมีการทำพิธีเบิกโรงแล้วตั้งนะโมกล่าวบูชาพระรัตนตรัย กล่าวชุมนุมเทวดา กล่าวชุมนุมครู และต่อมา ก็จะมีการประโคมดนตรีและการกาศครู หรือเชิญครูของโนราใหญ่ เป็นทำนองบทกลอนเพื่อเป็นการระลึกถึงครูโนราและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพนับถือ

บทไหว้ครู มโนราห์ หรือ คำกาศครู โดย ขุนอุปถัมภ์นรากร (พุ่ม เทวา)

ตอนที่ 1

                   อานเอ ขานให้โนเนโนไน
             ขานมาช้าต้อง ทำนองเหมือนวัวชักไถ 
             เพลงสำลีไม่ลืมไน พี่ไปไม่ลืมน้องหนา 
             รวยรวย ยังหอมแต่รสแป้งทา
             หอมรสครูข้า ส่งกลิ่นพ่อมาไรไร 
             หอมมาสาแค่ ลูกเหลียวไปแลหอมไกล 
             หอมฟุ้งสุราลัย ไคลเข้าในโรงน้องหนา
             ลมใดพัดแล้ว ตั้งเมฆขึ้นมา
             ลมว่าวดาหรา พัดโต้ด้วยลมหลาตัน 
             ลูกก็ชักเอาใบแล่น กลางคืนมาเป็นกลางวัน 
             ไกลหลิ่งไกลฝั่ง เอาเกาะกะชังมาเป็นเรือน 
             เพื่อนบ้านเขานับปี นางทองสำลีนับเดือน 
             เอาเกาะกะชังมาเป็นเรือน เป็นแท่นที่นอนน้องหนา

ตอนที่ 2

                   ฤกษ์งามยามดีปานี่ชอบยามพระเวลา 
             ชอบฤกษ์ร้องเชิญดำเนินราชครูถ้วนหน้า 
             ราชครูของน้องลอยแล้วให้ล่องเข้ามา 
             ราชครูของข้ามาแล้วพ่ออย่าพ้นไป 
             เชิญพ่อเข้ามานั่งนี้ ลูกหยายถ่ายที่ให้พ่อนั่งใน 
             มาแล้วพ่ออย่าพ้นไปมาอยู่เหนือเกล้าเกศา 
             มาอยู่เหนือเกล้าเหนือผมมาช่วยคุมลมกันยา 
             กันทั้งลูกลม พรมโหวดกันทั้งผีโพด มายา 
             มากันพรายแกมยาละมบ เขาฝังไว้ริมทาง 
             มากันให้ถ้วนให้ถี่มากันลูกนี้ทุกที่ย่าง 
             ละมบเขาฝังไว้ริมทางจำไว้แวะซ้ายแวะขวา
             สิบสองหัวช้างสิบสองหัวเชียกจำให้พ่อร้องเรียกหา 
             ถ้าพ่อไม่มาลูกยาจะได้เห็นหน้าใคร 
             เห็นหน้าแต่ท่านผู้อื่นความชื่นลูกยามาแต่ไหน 
             ให้ลูกเหลียวหน้าไปหาใครเหมือนใยราชครูถ้วนหน้า 
             ลูกไหว้ครูพักอีกทั้งครูสอนไหว้แล้วเอื้อนกลอนต่อมา 
             ไหว้ครูสั่งสอนข้าพ่อมาคุ้มหน้าคุ้มหลัง 
             มาเถิดพ่อสายสมรมาคุ้มลูกเมื่อนอนเมื่อนั่ง 
             มาคุ้มข้างหน้าข้างหลังพ่อมาวังซ้ายวังขวา 
             ราชครูของน้องลอยแล้วให้ล่องเข้ามา 
             ราชครูของข้าดำเนินเชิญมาให้หมดสิ้น 
             ไม่ว่าอยู่แค่ หรืออยู่ไกลลูกร้องกาศไปให้ได้ยิน 
             ดำเนินเชิญมาให้หมดสิ้นไหลแล้วให้เทกันเข้ามา 
             ขุนโหรญาโหรขุนพรานญาพรานโปรดปรานเหนือเกล้าเกศา 
             ไหว้พรานเทพเดินดงพระยาพรานคงมาเดินป่า 
             พรานบุญปรึกษาเดินจำนำหน้าราชครู 
             แม้นผิดแม้นพลาดตรงข้อไหนชาวไทยเมตตาได้เอ็นดู 
             บรรดาราชครูมาอยู่เบื้องซ้ายเบื้องขวา 
             ลูกจับเริ่มเดิมมาไหว้ขุนศรัทธาเป็นประธาน 
             ไหว้หลวงเสนได้เป็นครูพักเป็นหลักนักเลงแต่โบราณ 
             ถัดแต่นั้นทองกันดารไหว้ตาหลวงเสนสองเมือง 
             ไหว้ตาหลวงคงคอผมหมอไหว้ท้าววิจิตรเรือง 
             โปรดให้รับท้าวเข้าสู่เมืองลือเลื่องความรู้ได้เล่าเรียน 
             พ่อมาสอนศิษย์ไว้ต่างตัวพ่อไม่คิดกลัวเพราะความเพียร 
             สิบนิ้วข้าหรือคือเทียนเสถียรสถิตยอไหว้ไป
             ยอไหว้พระยาโถมน้ำโฉมงามพระยาลุยไฟ 
             พระยาสายฟ้าฟาดลูกน้อยนั่งร้องกาศไป 
             พระยามือเหล็กพระยามือไฟไหว้ใยตาหลวงคงคอ 
             ไหว้ลูกของพ่อที่แทนมาชื่อจันทร์กระยาผมหมอ 
             ตาหลวงคงคอผมหมอหลวงชมตาจิตร 
             เมื่อยามเป็นคนพ่อทองหลวงนายแต่ท้าวมาไร้ความคิด 
             หลวงชมตาจิตรผิดด้วยสนมกรมชาววัง 
             พ่ออาบน้ำทาแป้งดับแตง ไม่ทันได้ผันหลัง 
             ผิดด้วยสนมกรมชาววังรับสั่งผูกคอให้ฆ่าเสีย 
             พ่อไม่ทันได้สั่งลูกบุญปลูกไม่ทันได้สั่งเมีย 
             รับสั่งผูกคอให้ฆ่าเสียในฝั่งแม่น้ำย่านยาว 
             หากพ่อมาตายด้วยเจ็บไข้ลูกรักจักได้ไปถามข่าว 
             ในฝั่งแม่น้ำย่านยาวชีวิตพ่อม้วยมรณา 
             ถ้าพ่อตายข้างฝ่ายบกให้เป็นเหยื่อนกเหยื่อกา 
             ถ้าพ่อไปตายฝ่ายเลให้เป็นเหยื่อเข้เห-รา 
             พ่อไปตายฝ่ายเหนือให้น้ำเน่าน้ำเหงื่อไหลลงมา 
             น้ำเน่าลายจันทร์น้ำมันลูกลายแป้งทา 
             โดกแข้งโดกขาลูกยาไว้ทำไม้กลัดผม 
             ดวงเนตรพ่อทองผมสอดลูกน้อยไว้ทำไม้หลอดอม 
             ทำไม้กลัดผมชมต่างพ่อร้อยชั่งแก้ว 
             โอ้พ่อร้อยชั่งแก้วสองแถวพ่อร้อยชั่งอา 
             ร้อยชั่งรักข้าพ่ออย่าตัดตัดรักเสียให้ม้วย 
             พ่ออย่าตัดลูกเหมือนตัดตาลพ่ออย่ารานหลานเหมือนรานกล้วย 
             พ่ออย่าตัดรักเสียให้ม้วย เห็นดูด้วยช่วยรำมโนรา

ตอนที่ 3

                   ลูกกาศครูเท่านั้นแล้วผ่องแผ้วเป็นเพลงพระคาถา 
             ลูกไหว้นางหงส์กรงพาลีไหว้นางธรณีเมขลา 
             ไหว้บริถิว ราชาภูมิมาหาลาภหาชัย 
             ลูกจะไหว้แม่โภชวัชดีธรณีแม่ได้เป็นใหญ่ 
             ลูกเล่นเต้นรำบรรดาที่ทำบนหัวแม่และขอคำความอำภัย 
             หลีกเกล้าเกศาเสียให้ไกล ไหว้ภูมิสถานท่านเจ้าวัด 
             เล่นให้สบายให้คลายให้คล่องอย่าให้ข้องอย่าให้ขัด 
             ไหว้ภูมิสถานท่านเจ้าวัดผมถัดลงหูมาลงตา 
             ไหว้พุทธรูปในกุฏิและวิหารแบ่งองค์ส่งญาณเล็งแลมา 
             ลูกเข้ามาเยี่ยมที่ในอารามขอขมาอย่ามีความโทษา 
             ขึ้นชื่อความเจ็บอย่ามาใกล้ขึ้นชื่อความไข้อย่าให้มีมา 
             ทั้งไข้ร้อนไข้ห่าพ่อมาขับไล่เสียให้ไกล 
             อย่าโชกโบกโบยพ่อมาคุ้มโภยกันภัย 
             กันทั้งเสนียดจังไหรอย่าให้มาใกล้ลูกเลยหนา...

ตอนที่ 4

                   หัตถ์ทั้งสองประคองตั้งยกขึ้นเหนือเศียรรังดังดอกปทุมมา 
             หัตถ์ทั้งสองประคองเศียรนั่งไหว้เวียนแต่ซ้ายย้ายไปหาขวา 
             ไหว้มุนีนาถพระศาสดาพุทธัง ธัมมัง สังฆาไหว้อาจารย์ 
             ไหว้คุณศีลาพระบารมีป่าฉะนี้นั่งไหว้พระคุณท่าน 
             ครุฑยักษ์ปักษาพยาบาลศัตรูหมู่มารขอให้หลบหลีกหนี 
             ไหว้จักรวรรดิ์ฟ้าครอบทุกช่องชั้นขั้นขอบรอบทั้งโลกี 
             ไหว้เวสสุวรรณเจ้าบัญชีไหว้สุวรรณมาลีลูกไหว้ฤาษีสม 
             พระบวชพระเรียนจำเนียรนาถลูกนั่งไหว้พระบาทองค์พระยายม 
             ไหว้ภูมิสถานท่านเจ้ากรมยาขึ้นตั้งบังคมเหนือพระเกศา 
             กาศไปเห็นไม่ตรึกนี่ค่ำดึกดื่นเกินพระเวลา 
             กลัวพี่น้องน้าป้ามานั่งถ้าเหนื่อยเนื้อจะเหนื่อยใจ 
             เราร่ำเรียนมาหมายว่าจะเล่นทำเช่นเอาไว้ใช่จักได้ไหร 
             มาเราจะร้องท่องพระบทไปออกมาไวเชิญรำทำให้ชม.....แม่....เอ้ย
          

          บทไหว้ครู ที่ กระปุกดอทคอม นำมาฝากวันนี้ คงช่วยให้น้อง ๆ ที่ยังอยู่ในวัยเรียนได้เตรียมตัวให้พร้อมก่อนจะกล่าว บทไหว้ครู ใน วันไหว้ครู เพื่อระลึกถึงพระคุณของครูอาจารย์ที่ช่วยประสิทธิ์วิชาความรู้ให้แก่เรา


ขอบคุณข้อมูลจาก
trisarana.org, muslimthaipost.com, archive.wunjun.com