เทคนิคการคิดหัวข้อเรื่องสำหรับการทำโครงงาน

เทคนิคการคิดหัวข้อเรื่องสำหรับการทำโครงงาน

โดย คุณครูพีรพัฒน์ ขุนซาง

           เทคนิคการคิดหัวข้อเรื่อง สำหรับการทำโครงงาน ประเภทต่าง ๆ และการทำโครงงานวิทยาศาสตร์สำหรับนักเรียนทั่วไป ซึ่งเป็นแนวคิดกว้าง ๆ สำหรับให้นักเรียนเป็นกรอบความคิดเพื่อให้นักเรียนตัดสินใจในการเลือกหัวข้อในการทำโครงงาน

            1. ให้สังเกตสิ่งแวดล้อมใกล้ตัวที่เป็นปัญหา

           ในการสังเกตสิ่งแวดล้อมทั่วไปรอบ ๆ ตัวนักเรียนที่เป็นปัญหา เช่น สิ่งแวดล้อมในโรงเรียน สิ่งแวดล้อมรอบ บ้านนักเรียนเอง สิ่งแวดล้อมทั่วไป เช่น ในโรงเรียนมีขยะ เยอะ มีเศษไม้ เศษหญ้า หรือวัสดุต่าง ๆ ที่ไม่สามารถนำกลับมาใช้ให้ประโยชน์ได้แล้ว แล้วคิดหาวิธีให้สามารถนำกลับมาใช้ให้เกิดประโยชน์อีกครั้ง

            2. ให้สำรวจปัญหาที่เกิดจากอาชีพในท้องถิ่น

           ในการประกอบอาชีพในชุมชนหรือท้องถิ่นว่ามีปัญหาเกิดขึ้นอย่างไรบ้าง เช่น ปัญหาจากแมลงศัตรูพืช วัชพืชต่าง หาวิธีในการกำจัดศัตรูพืช วัชพืชต่าง ๆ หรือนำสิ่งเหล่านั้นนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ หรือวิธีในการเพิ่มจำนวนผลผลิตของ อาชีพต่าง ๆ  หาวิธีในการลดค่าใช้จ่ายการการผลิต หาวิธีในการลดเวลา จำนวนต้นทุน ฯลฯ

            3. สำรวจปัญหาของอาชีพเสริม

           ในการสำรวจปัญหาจากการประกอบอาชีพเสริมของตัวนักเรียนเองหรือชุมชน โดยการหาวิธีในการเพิ่มปริมาณผลผลิต คุณภาพผลของผลผลิต หรือปรับปรุงวิธีการต่าง ๆ ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น เช่น การเลี้ยงปลาสวยงาม ให้คิดหาวิธีในการทำให้ปลามีสีสวย คิดหาวิธีคิดสูตรอาหาร คิดหาวิธีในการเพาะพันธุ๋ปลา เป็นต้น

            4. สำรวจความเชื่อของคนในท้องถิ่น

           ลองให้นักเรียนสำรวจความเชื่อต่าง ๆ ของคนในท้องถิ่น ซึ่งเป็นภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่มีความเชื่อในเรื่องต่าง ๆ หรือที่เคยปฏิบัติสืบต่อ ๆ กันมา มาพิสูจน์หาข้อเท็จจริง ว่าที่คนในท้องถิ่นกระทำนั้นเป็นจริงหรือไม่ เช่น ความเชื่อในเรื่องฟันผุ มีสาเหตุมาจาก มีแมงกินฟันจริงหรือ ความเชื่อในการกินดินเค็ม ว่ามีสารให้ก่อประโยชน์ จริงหรือ ฯลฯ  แล้วนำมาคิดหาแนวคิดในการทำโครงงาน

            5. ศึกษาค้นคว้าจากหนังสือ ตำราทางวิทยาศาสตร์ หรือหนังสือพิมพ์

           ในการที่จะได้หัวข้อของโครงงาน ที่ได้มามากอีกทางหนึ่งคือ การศึกษาหาความรู้จากหนังสือ หรือตำราที่เกี่ยวกับวิทยาศาสตร์ หรือหนังสือพิมพ์ ที่ได้นำเสนอเกี่ยวกับการทำโครงงาน ชึ่งเราจะนำแนวคิดต่างๆ  ที่ได้มาจากหนังสือพิมพ์ นำมาดัดแปลงหรือคิดเป็นหัวข้อโครงงานได้

            6. ชม ฟัง รายการวิทยุ หรือโทรทัศน์

           รายการวิทยุ หรือโทรทัศน์ หลายรายการ ได้นำเสนอเกี่ยวกับการทำโครงงานของนักเรียนนักศึกษา ต่าง ๆ ที่ได้จัดทำประสบความสำเร็จได้นำมาเสนอสู่สายตาบุคคลทั่วไป เช่น รายการคนไทยวันนี้ รายการเกษตร รายการดินดำน้ำชุ่ม รายการของกระทรวงเกษตร ต่าง ๆ ดดยนำแนวคิดต่าง ๆ มาปรับปรุงเพิ่อคิดเป็นหัวข้อโครงงานได้

            7. ศึกษาจาก นิทรรศการ หรือโครงงานของผู้อื่น

           ในการเข้าศึกษาดูงานจาก นิทรรศการ ต่าง ๆ ตามหน่วยงานหรือสถาบันทางการศึกษา ได้จัดขึ้น เช่นตามมหาวิทยาลัย ต่าง ๆ หรือหน่วยงานของทางราชการ หรือเอกชน จะมีการนำโครงงานประเภทต่าง ๆ เข้ามาประกวด หรือแข่งขัน ซึ่งนักเรียนสามารถติดตามหรือศึกษาจากโครงงานต่าง ๆได้ แล้วนำแนวคิดที่ได้จากการศึกษา มาปรับปรุงคิดเป็นหัวข้อโครงงานของเราได้

             8. นักเรียนสามารถสนทนาแลกเปลี่ยนความรู้จากผู้รู้ หรือครูอาจารย์ที่ปรึกษา ในเรื่องที่เราสนใจ เพื่อหาแนวความคิดกว้าง ๆ หรือวิธีในการตัดสินใจในการเลือกคิดทำหัวข้อโครงงาน

           ผู้จัดทำหวังเป็นอย่างยิ่งว่า วิธีการคิดหัวข้อเรื่องทั้งหมดที่ได้นำมาเสนอนี้ จะเป็นแนวทางกว้าง ๆ สำหรับช่วยให้นักเรียนตัดสินใจในการจัดทำโครงงานได้ง่ายยิ่งขึ้น





ขอขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบจาก
School.obec.go.th