สสส. หนุนโครงการ "1มหาวิทยาลัย1จังหวัด" เชื่อมโยงมหาวิทยาลัย ทำงานร่วมกับชาวบ้าน (ไทยโพสต์)
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ได้จัดโครงการ "1 มหาวิทยาลัย 1 จังหวัด : อุตรดิตถ์โมเดล" โดย นพ.ประเวศ วะสี เปิดเผยว่า โครงการนี้เป็นการทำงานเชื่อมโยงระหว่างมหาวิทยาลัย นำองค์ความรู้ ศึกษา ค้นคว้า วิจัย ลงไปทำงานร่วมกับชาวบ้านในแต่ละพื้นที่ทั่วทั้งจังหวัด ซึ่งเป็นหนึ่งในแนวทางที่อยากให้เกิดขึ้นทั่วประเทศ คือ มหาวิทยาลัยเป็นแกนหลักในการศึกษาและนำความรู้มาพัฒนาพื้นที่
การจัดกิจกรรมในครั้งนี้มีการ Walk rally พร้อมชมกิจกรรมตามฐานต่างๆ รวมทั้งยังได้รับฟังการเสวนา "จากวันวาน สู่ฝั่งฝัน : 1 มหาวิทยาลัย 1 จังหวัด" มีการลงพื้นที่ "วิทยาลัยวัววิทยา" วิทยาลัยนอกห้องเรียน วิธีการในการแปรสภาพจากขี้วัวที่ไร้ค่าให้เป็นทอง ทั้งยังมีการลงพื้นที่ "ตลาดสินค้าเกษตรปลอดภัย" เป็นอีกกิจกรรมหนึ่งที่มหาวิทยาลัยเข้าไปสนับสนุนและดำเนินการร่วมกับชุมชน
อุตรดิตถ์โมเดลเป็นตัวอย่างของการที่มหาวิทยาลัยทำงานในแนวคิด 1 มหาวิทยาลัยต่อ 1 จังหวัด แนวคิด 1 มหาวิทยาลัยต่อ 1 จังหวัดเป็นกระบวนทัศน์ใหม่ของการศึกษา การศึกษาไทยในรอบ 100 ปีที่ผ่านมา เป็นการศึกษาที่ตัดขาดจากรากเหง้าของตัวเพราะเอาวิชาเป็นตัวตั้ง จึงลอยตัวจากความจริงของชีวิตและสังคมไทย เวลา 100 ปีที่การศึกษาได้สร้างคนที่ตัดขาดจากความจริงของชีวิตและสังคมไทย นานพอที่จะก่อความเสียหายร้ายแรงต่อสังคมไทย ในขณะที่สังคมวิวัฒน์ไปมีความเชื่อมโยง สลับซับซ้อน และเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การศึกษาที่ลอยตัวจากความเป็นจริงนี้ ย่อมไม่สามารถสร้างสติปัญญาให้สังคมไทยได้เพียงพอที่จะรักษาบูรณภาพและดุลยภาพในตัวเอง
การสูญเสียบูรณภาพและดุลยภาพนำไปสู่วิกฤตการณ์ แนวคิด 1 มหาวิทยาลัย 1 จังหวัด เป็นการปฏิรูปแนวคิดทางการศึกษาจากการเอาวิชาเป็นตัวตั้ง ไปเอาพื้นที่เป็นตัวตั้ง พื้นที่คือความจริงของชีวิต และการอยู่ร่วมกันทั้งระหว่างคนกับคน และระหว่างคนกับสิ่งแวดล้อม ในพื้นที่มีคน องค์กร สถาบันต่างๆ มากมาย ถ้าคนองค์กรสถาบันต่างๆ เหล่านี้เรียนรู้ร่วมกันในการปฏิบัติ ชุมชนท้องถิ่นก็จะเกิดการพัฒนาอย่างบูรณาการไปพร้อมกันอย่างน้อย 8 เรื่อง คือ เศรษฐกิจ-จิตใจ-สังคม-วัฒนธรรม-สิ่งแวดล้อม-สุขภาพ-การศึกษา-ประชาธิปไตย การพัฒนาอย่างบูรณาการทำให้เกิดสังคมศานติสุข หากมหาวิทยาลัยไปร่วมในกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันในการปฏิบัติ จะเป็นปัจจัยสำคัญต่อการปฏิรูปประเทศ ที่เอาพื้นที่หรือชุมชนท้องถิ่นเป็นตัวตั้ง และจะเป็นการปฏิรูปการศึกษาไปด้วยในตัว
มหาวิทยาลัยยังไม่คุ้นกับการทำงานโดยเอาพื้นที่เป็นตัวตั้ง ฉะนั้นการที่มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์ได้นำร่องไปก่อนในการทำงานกับพื้นที่อุตรดิตถ์ และพิสูจน์ให้เห็นว่าเมื่อมหาวิทยาลัยทำงานร่วมกับพื้นที่แล้วมีผลดีเพียงใด จึงเป็นเรื่องที่มีประโยชน์มากในการเป็นตัวอย่างให้มหาวิทยาลัยอื่นๆ เห็น
เมื่อการศึกษาหันมาเอาชีวิตและการอยู่ร่วมกันในพื้นที่เป็นตัวตั้ง บูรณภาพ ดุลยภาพ และความเจริญอย่างแท้จริงบังเกิดขึ้น เมื่อพื้นที่ในทุกจังหวัดมีอย่างน้อย 1 มหาวิทยาลัยมาทำงานร่วมด้วยอย่างถูกต้อง ฐานของประเทศจะแข็งแรงและรองรับประเทศทั้งหมดให้มั่นคงและยั่งยืน ซึ่งองค์กร ส. ทั้งหลายมี สสส., สปสช., สวรส., สช., สกว. ซึ่งล้วนต้องการสนับสนุนความเข้มแข็งของชุมชนท้องถิ่น เพราะความเข้มแข็งของชุมชนท้องถิ่นคือสุขภาวะของสังคมไทย เข้ามาสนับสนุนและเป็นเพื่อนให้มหาวิทยาลัยกล้าทำและทำได้ ความเข้มแข็งของชุมชนท้องถิ่นจะทำให้ประเทศไทยหายวิกฤติภายใน 10 ปีข้างหน้า
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
นายแพทย์ประเวศ วะสี
ทันตแพทย์กฤษดา เรืองอารีย์รัตน์
